Filteren

Uit Bolksch Bierbrouwersgilde
Versie door Roy (overleg | bijdragen) op 13 jul 2024 om 20:43
Brouwhandleiding
  1. Schoonmaken
  2. Schroten
  3. Maischen
  4. Filteren
  5. Koken
  6. Koelen
  7. Vergisten
  8. Bottelen
  9. Proeven
  10. Etiketteren

Filteren is de stap tussen het maischen en koken en heeft als doel om zo veel mogelijk vaste bestanddelen van het beslag achter te laten in het filterbed en zo een heldere wort te krijgen met zoveel mogelijk suikers en andere smaakstoffen uit de mout.

Ongeacht of je brouwt met de brouwketel of met de pannen, gelden de volgende belangrijke punten:

  • Laat het beslag na de laatste maischstap 20-30 minuten rusten. Dit geeft de vaste deeltjes in het beslag tijd om neer te dalen en een fatsoenlijk filterbed te vormen. Doe je dit niet, dan gaat het "filteren" wel heel snel, maar haal je weinig rendement (suikers) uit je Bostel, wat voor een te laag SG kan zorgen. Dit zorgt voor een lichter bier, in elke zin van het woord.
  • Verstoor het filterbed zo min mogelijk nadat het zich gevormd heeft. Laat spoelwater niet in de filterkuip kletsen, prik niet in het filterbed (ook niet als het filteren langzaam gaat), etc...
  • Zet altijd 5-10L meer spoelwater op dan je denkt nodig te hebben en zet het op tijd op, bijvoorbeeld tijdens het maischen.
  • BELANGRIJK: Draai de kraan van het vat / de ketel dicht als het filterbed droog dreigt te vallen. het filterbed mag pas droogvallen als je klaar bent met filteren, omdat:
    • De fijne deeltjes die bovenop liggen "in het filterbed getrokken worden", waardoor het filterbed dichtslibt, het filteren hierna erg moeizaam gaat, en je ongewenste bijsmaken krijgt.
    • Er treed oxidatie op vanwege de zuurstof uit de lucht waar het filterbed mee in aanraking komt.

Uitvoering - Brouwketen

TODO: hier moet nog een omschrijving komen over hoe gefilterd wordt met de brouwketel.

Uitvoering - Pannen

Benodigdheden

  • Pan met beslag.
  • Lege pan om de wort in te koken.
  • Vergistingsvat. Kraantje aan de buitenkant, Filterheks aan de binnenkant.
  • Stoel of een slangetje.
  • Spoelwater (op temperatuur van beslag).

Stappenplan

  1. Plaats het vergistingsvat op het kookeiland en check dat het kraantje dicht is.
  2. Doe het beslag in het vergistingsvat en laat 20-30 minuten rusten zodat zich een filterbed kan vormen.
  3. Zet de lege pan onder het kraantje. Op een stoel, of gebruik een slangetje om de wort in de pan te laten lopen.
  4. Draai het kraantje van het vergistingsvat open en laat de wort in de pan lopen tot het filterbed bijna bovenkomt.
  5. Draai het kraantje dicht en giet deze wort terug in het vergistingsvat. Tip: plaats een klein schaaltje in het filterbed zodat je de vloeistof daar in kan gieten ipv direct op het filterbed.
  6. Herhaal stap 4 en 5 tot er een heldere vloeistof uit het kraantje komt. Dit helpt het filterbed om te zetten en verhoogt je rendement.
  7. Voeg telkens spoelwater toe aan het vergistingsvat wanneer het filterbed bijna bovenkomt. Laat de wort rustig doorlopen; het is aan te raden om het kraantje niet te hard open te draaien, dit zorgt vaak later voor een langzamere filtering.
  8. Draai het kraantje dicht zodra je de benodigde hoeveelheid spoelwater hebt gebruikt, of zodra de wort de gewenste SG (voor het koken) heeft bereikt. Gebruikt hiervoor de refractometer.
  9. Zet nu eerst de wort op een grote pit of de industriebrander om het aan de kook te brengen. De wort is tijdens het filteren afgekoeld, dus dit kan even duren.

Opruimen

Terwijl de wort aan de kook wordt gebracht, kan je de filteropstelling opruimen.

  1. Zet het vergistingsvat op de rand van de spoelbak en draai het kraantje open; laat al het overtollige vocht er uit lopen.
  2. Zet vervolgens het vergiet in de spoelbak en gooi hier het droggevallen filterbed, de bostel, in. Druk het vocht er uit met een spatel. Pas op, is heet Sjaak!

De bostel kan je gebruiken om brood te bakken, kippen te voeren, of je kan het in het GFT gooien.

Ouderwets filteren met een hevelfilter.