Filteren: verschil tussen versies

Uit Bolksch Bierbrouwersgilde
Regel 5: Regel 5:
Ongeacht of je brouwt met de brouwketel of met de pannen, gelden de volgende belangrijke punten:
Ongeacht of je brouwt met de brouwketel of met de pannen, gelden de volgende belangrijke punten:


* Laat het beslag na de laatste maischstap 20-30 minuten rusten. Dit geeft de vaste deeltjes in het beslag tijd om neer te dalen en een fatsoenlijk filterbed te vormen. Doe je dit niet, dan gaat het "filteren" wel heel snel, maar haal je weinig rendement (suikers) uit je beslag, wat voor een te laag SG kan zorgen. Dit zorgt voor een lichter bier, in elke zin van het woord.
* Laat het beslag na de laatste maischstap 20-30 minuten rusten. Dit geeft de vaste deeltjes in het beslag tijd om neer te dalen en een fatsoenlijk [[Filterbed|filterbed]] te vormen. Doe je dit niet, dan gaat het "filteren" wel heel snel, maar haal je weinig rendement (suikers) uit je [[bostel|Bostel]], wat voor een te laag SG kan zorgen. Dit zorgt voor een lichter bier, in elke zin van het woord.
* Zet altijd meer spoelwater op dan je denkt nodig te hebben en zet het op tijd op, bijvoorbeeld tijdens het [[Maischen|maischen]]
* Verstoor het filterbed zo min mogelijk nadat het zich gevormd heeft. Laat spoelwater niet in de filterkuip kletsen, prik niet in het filterbed (ook niet als het filteren langzaam gaat), etc...
* '''BELANGRIJK''': Draai de kraan van het vat / de ketel dicht als het filterbed droog drijft te vallen. Het droogvallen van het filterbed heeft een aantal nadelige gevolgen zoals hieronder beschreven. Daarom mag het filterbed enkel pas droogvallen als je klaar bent met filteren.
* Zet altijd meer spoelwater op dan je denkt nodig te hebben en zet het op tijd op, bijvoorbeeld tijdens het [[Maischen|maischen]].
* '''BELANGRIJK''': Draai de kraan van het vat / de ketel dicht als het filterbed droog drijft te vallen. het filterbed mag pas droogvallen als je klaar bent met filteren, omdat:
** De fijne deeltjes die bovenop liggen worden "in het filterbed getrokken", waardoor het filterbed dichtslibt en het filteren hierna erg moeizaam zal gaan.
** De fijne deeltjes die bovenop liggen worden "in het filterbed getrokken", waardoor het filterbed dichtslibt en het filteren hierna erg moeizaam zal gaan.
** Er treed [[Oxidatie|oxidatie]] op vanwege de zuurstof uit de lucht waar het filterbed mee in aanraking komt.
** Er treed [[Oxidatie|oxidatie]] op vanwege de zuurstof uit de lucht waar het filterbed mee in aanraking komt.
** Als je klaar bent met filteren: draai de kraan dicht voor het laatste spoelwater de wort in loopt. In dit laatste deel zitten fijne deeltjes en wellicht geoxideerde deeltjes die je niet in de wort wilt hebben.


== Uitvoering - Brouwketen ==
== Uitvoering - Brouwketen ==
Regel 19: Regel 21:


====Benodigdheden====
====Benodigdheden====
* Pan met beslag
* Pan met beslag.
* Hevelfilter
* Lege pan om de wort in te koken.
* Slangen
* Schoon vergistingsvat. Kraantje aan de buitenkant, [[Filterheks]] aan de binnenkant.
* Kraantje
* Stoel of een slangetje.
* Tie-wraps
* Spoelwater (op temperatuur van beslag).
* Stoel
* Vergistingsvat
* Spoelwater (op temperatuur van beslag)


====Stappenplan====
====Stappenplan====
# Plaats de pan op het kookeiland
# Plaats het vergistingsvat op het kookeiland en check dat het kraantje dicht is.
# Plaats het vat op een stoel onder de pan
# Doe het beslag in het vergistingsvat en laat 20-30 minuten rusten zodat zich een [[Filterbed|filterbed]] kan vormen.
# Roer in het beslag zodat alle deeltjes in suspensie zijn. Plaats het filter in de pan zodat hij op de bodem ligt.  
# Zet de lege pan onder het kraantje. Op een stoel, of gebruik een slangetje om de wort in de pan te laten lopen.
# Maak de slang vast aan de pijp van het filter en maak het kraantje vast aan het uiteinde van de slang. Zet het filter recht m.b.v. een tie-wrap aan een handvat.
# Draai het kraantje van het vergistingsvat open en laat de wort in de pan lopen tot het filterbed bijna bovenkomt.
# Wacht tot de deeltjes naar beneden zijn gezakt en het filterbed is gevormd.  
# Draai het kraantje dicht en giet deze wort terug in het vergistingsvat. Tip: plaats een klein schaaltje in het filterbed zodat je de vloeistof daar in kan gieten ipv direct op het filterbed.
# Zuig de wort aan en zet het kraantje langzaam open. Stop zodra het filterbed bijna bovenkomt.
# Herhaal stap 4 en 5 tot er een heldere vloeistof uit het kraantje komt. Dit helpt het filterbed om te zetten en verhoogt je rendement.
# Giet de wort terug en herhaal de vorige stap totdat de wort helder is.  
# Voeg spoelwater toe aan het vergistingsvat terwijl de wort rustig door het filterbed loopt. Het is aan te raden om het kraantje niet te hard open te draaien, dit zorgt vaak later voor een langzamere filtering. Zorg ervoor dat het filterbed niet tussentijds droogvalt!
# Spoel de bostel om alle suikers eruit te halen totdat er weinig suikers meer uitkomen.  
# Draai het kraantje dicht zodra je de benodigde hoeveelheid spoelwater hebt gebruikt, of zodra de wort de gewenste SG (voor het koken) heeft bereikt. Gebruikt hiervoor de refractometer.
# Zet nu eerst de wort op een grote pit of de industriebrander om het aan de kook te brengen. De wort is tijdens het filteren afgekoeld, dus dit kan even duren.


De wort kun je vervolgens koken. Van de bostel kun je brood bakken, of je geeft het aan de kippen.
'''Opruimen'''
Terwijl de wort aan de kook wordt gebracht, kan je de filteropstelling opruimen.
# Zet het vergistingsvat op de rand van de spoelbak en draai het kraantje open; laat al het overtollige vocht er uit lopen.
# Zet vervolgens het vergiet in de spoelbak en gooi hier het droggevallen filterbed, de bostel, in. Druk het vocht er uit met een spatel. Pas op, is heet Sjaak!
 
De bostel kan je gebruiken om brood te bakken, kippen te voeren, of je kan het in het GFT gooien.


[[Bestand:hevelfilter.jpg|thumb|none|200px|Filteren met een hevelfilter.]]
[[Bestand:hevelfilter.jpg|thumb|none|200px|Filteren met een hevelfilter.]]

Versie van 13 jul 2024 20:35

Brouwhandleiding
  1. Schoonmaken
  2. Schroten
  3. Maischen
  4. Filteren
  5. Koken
  6. Koelen
  7. Vergisten
  8. Bottelen
  9. Proeven
  10. Etiketteren

Filteren is de stap tussen het maischen en koken en heeft als doel om zo veel mogelijk vaste bestanddelen van het beslag achter te laten in het filterbed en zo een heldere wort te krijgen met zoveel mogelijk suikers en andere smaakstoffen uit de mout.

Ongeacht of je brouwt met de brouwketel of met de pannen, gelden de volgende belangrijke punten:

  • Laat het beslag na de laatste maischstap 20-30 minuten rusten. Dit geeft de vaste deeltjes in het beslag tijd om neer te dalen en een fatsoenlijk filterbed te vormen. Doe je dit niet, dan gaat het "filteren" wel heel snel, maar haal je weinig rendement (suikers) uit je Bostel, wat voor een te laag SG kan zorgen. Dit zorgt voor een lichter bier, in elke zin van het woord.
  • Verstoor het filterbed zo min mogelijk nadat het zich gevormd heeft. Laat spoelwater niet in de filterkuip kletsen, prik niet in het filterbed (ook niet als het filteren langzaam gaat), etc...
  • Zet altijd meer spoelwater op dan je denkt nodig te hebben en zet het op tijd op, bijvoorbeeld tijdens het maischen.
  • BELANGRIJK: Draai de kraan van het vat / de ketel dicht als het filterbed droog drijft te vallen. het filterbed mag pas droogvallen als je klaar bent met filteren, omdat:
    • De fijne deeltjes die bovenop liggen worden "in het filterbed getrokken", waardoor het filterbed dichtslibt en het filteren hierna erg moeizaam zal gaan.
    • Er treed oxidatie op vanwege de zuurstof uit de lucht waar het filterbed mee in aanraking komt.
    • Als je klaar bent met filteren: draai de kraan dicht voor het laatste spoelwater de wort in loopt. In dit laatste deel zitten fijne deeltjes en wellicht geoxideerde deeltjes die je niet in de wort wilt hebben.

Uitvoering - Brouwketen

TODO: hier moet nog een omschrijving komen over hoe gefilterd wordt met de brouwketel.

Uitvoering - Pannen

Benodigdheden

  • Pan met beslag.
  • Lege pan om de wort in te koken.
  • Schoon vergistingsvat. Kraantje aan de buitenkant, Filterheks aan de binnenkant.
  • Stoel of een slangetje.
  • Spoelwater (op temperatuur van beslag).

Stappenplan

  1. Plaats het vergistingsvat op het kookeiland en check dat het kraantje dicht is.
  2. Doe het beslag in het vergistingsvat en laat 20-30 minuten rusten zodat zich een filterbed kan vormen.
  3. Zet de lege pan onder het kraantje. Op een stoel, of gebruik een slangetje om de wort in de pan te laten lopen.
  4. Draai het kraantje van het vergistingsvat open en laat de wort in de pan lopen tot het filterbed bijna bovenkomt.
  5. Draai het kraantje dicht en giet deze wort terug in het vergistingsvat. Tip: plaats een klein schaaltje in het filterbed zodat je de vloeistof daar in kan gieten ipv direct op het filterbed.
  6. Herhaal stap 4 en 5 tot er een heldere vloeistof uit het kraantje komt. Dit helpt het filterbed om te zetten en verhoogt je rendement.
  7. Voeg spoelwater toe aan het vergistingsvat terwijl de wort rustig door het filterbed loopt. Het is aan te raden om het kraantje niet te hard open te draaien, dit zorgt vaak later voor een langzamere filtering. Zorg ervoor dat het filterbed niet tussentijds droogvalt!
  8. Draai het kraantje dicht zodra je de benodigde hoeveelheid spoelwater hebt gebruikt, of zodra de wort de gewenste SG (voor het koken) heeft bereikt. Gebruikt hiervoor de refractometer.
  9. Zet nu eerst de wort op een grote pit of de industriebrander om het aan de kook te brengen. De wort is tijdens het filteren afgekoeld, dus dit kan even duren.

Opruimen Terwijl de wort aan de kook wordt gebracht, kan je de filteropstelling opruimen.

  1. Zet het vergistingsvat op de rand van de spoelbak en draai het kraantje open; laat al het overtollige vocht er uit lopen.
  2. Zet vervolgens het vergiet in de spoelbak en gooi hier het droggevallen filterbed, de bostel, in. Druk het vocht er uit met een spatel. Pas op, is heet Sjaak!

De bostel kan je gebruiken om brood te bakken, kippen te voeren, of je kan het in het GFT gooien.

Filteren met een hevelfilter.